Urodziłem 14. Marca 1966 w Nowym Mieście Lubawskim. Ukończyłem tam również szkole podstawową, a następnie wstąpiłem do Niższego Seminarium duchownego w Markowicach. Nowicjat odbyłem w Kodniu nad Bugiem, a następnie rozpocząłem studia filozoficzno-teologiczne w Obrze. Tam kształtowało się moje powołanie kapłańsko-misjonarskie. Po święceniach, mając już obediencję na Madagaskar, pracowałem jako wikary w Kędzierzynie Koźlu, a następnie wyjechałem w 1994 roku na naukę języka francuskiego do Paryża. 08 sierpnia 1995 roku wylądowałem na Czerwonej Wyspie Madagaskar, co było spełnieniem moich misjonarskich marzeń.
Na początku nauka języka malgaskiego a następnie moja pierwsza misja, to Marolambo, położone w pięknym górzystym terenie, gdzie pracowałem w buszu pośród plemienia Betsimisaraka. Byłem potem superiorem i ekonomem tej misji.
Następnie praca pośród rybaków w Apostolacie Morza, 5 lat. Odwiedzanie wiosek rybackich, animacja rybaków i marynarzy. Praca z dziećmi i młodzieżą. Następnie przez trzy lata byłem jako proboszcz w Parafii Notre Dame de Lourdes. Największa parafia w dużym mieście portowym Tamatave. Parafia bardzo dobrze zorganizowana pod względem animacji świeckich aby brali udział w odpowiedzialności za życie tej dużej społeczności parafialnej.
Po tym doświadczeniu pastoralnym został zamianowany Superiorem Delegatury na Madagaskarze, funkcję tę pełniłem 6 lat. Był to czas pełen rozwoju i doświadczeń. W tym czasie otworzyliśmy misje na La Reunion (Departament Francji) oraz misje świętego Jana Pawła II w diecezji Morondava.
W 2015 roku, po ukończeniu funkcji Superiora Delegatury wyjechałem do Polski aby przeżyć rok sabatyczny. Czas potrzebny, aby naładować „akumulatory” po 20 latach pracy na Madagaskarze. Odbyłem w tym czasie swoje doświadczenie duchowe w kolebce naszego Zgromadzenia w Aix en Province.
Od 16 kwietnia 2016 wróciłem na moją Czerwona Wyspę.
Po roku nieobecności na Madagaskarze zauważyłem dużą degradację tego pięknego kraju. Doskonale i trafnie wyrażają swoją opinię biskupi malgascy, którą to opinię pozwolę sobie poniżej przytoczyć:
“Dramatyczną sytuację Madagaskaru przedstawił episkopat tego kraju na zakończenie swych obrad plenarnych. Biskupi z niepokojem zauważają szerzącą się przemoc, zakłamanie i zubożenie społeczeństwa. Zwracają uwagę na sytuację zwykłych obywateli pozostawionych własnemu losowi, częste porwania i egzekucje, a przede wszystkim zagrożenie suwerenności państwa.
Malgascy hierarchowie wskazują na niezdolność rządzących do rozwiązywania problemów, coraz to bardziej widocznych i niszczących ich kraj. Szczególną uwagę skupiają na wciąż rozpowszechnioną korupcję, zwłaszcza w zarządzaniu narodowymi bogactwami naturalnymi. Chodzi tu między innymi o nielegalne wykorzystywanie drewna różanego, złota i innych kamieni szlachetnych. Skarżą się na brak odpowiednich przepisów prawnych oraz poszanowania dla legislacji i wartości społeczeństwa Madagaskaru, „sprzedawanych” w zamian za nielegalne zyski, przy czym „ludność jest okłamywana”.
Podobny apel w sprawie tej plagi malgaski episkopat wystosował już w ubiegłym roku. Zwrócono wówczas uwagę na szerzenie się „kultury korupcji”, oszustwa wyborcze oraz używanie kłamliwych informacji, by aresztować obrońców wolności, co podważa autorytet państwa.”
Jestem na naszej wyspie kilka miesięcy, a już doświadczyłem tej atmosfery wewnętrznego kryzysu i pogłębiającej się biedy. Po moim powrocie z urlopu sabatycznego po kilku dniach pobytu w stolicy, wyruszyłem w kierunku mojej przyszłej diecezji Morondava, gdzie mam pracować. Ze stolicy Antananarivo wyjechaliśmy o 05.00 rano aby przebyć 650 km. Zrobiliśmy to w 12 godzin – i tak nieźle jak na stan drogi. Kiedy instalowałem się w naszej już istniejącej misji pod wezwaniem świętego Jana Pawła II , powoli otwierały mi się oczy na sytuację w tym kraju.
Kiedy odwiedzałem chorych w szpitalu, gdzie oprócz lóżka trzeba wszystko ze sobą przynieść, prześcieradło poduszkę ręcznik itd., spotykałem różnych chorych. Byli chorzy na malarie, na tyfus, na bilarzioze i inne choroby. Ale spotykałem na chirurgii ludzi postrzelonych kulą z broni palnej. To świadczy o napadach z brania palna w regionie.
Podszedł do mnie ojciec 15-letniego chłopaka, proszący o pieniądze na leki po wyciagnięciu kuli z ramienia syna. Został postrzelony przez dahalu (tak nazywają się bandyci), którzy napadli na ich spichlerz ryżowy, a chłopak bronił dobytku. Madagaskar staje się bardzo niebezpieczny, gdyż ci którzy nim zarządzają nie dbają o bezpieczeństwo obywateli.
Następnym etapem była podróż do naszej przyszłej misji Befasy, prawie 50 km od Morondava, gdzie obecnie mieszkam. Pojechaliśmy z ojcem Adamem Szulem, ekonomem naszej Delegatury wynajętym samochodem. Prawie 4 godziny drogi piaskami i trzeba się przeprawić przez szeroką rzekę Kabatomena. Można ją przejechać samochodem terenowym tylko w okresie suchym. Trzy miesiące w roku droga jest nie przejezdna z racji wysokiego stanu rzeki.
Pierwsze wrażenia po przybyciu do miasteczka Befasy (bo to jest miasto !!!), było nieciekawe, społeczność liczy prawie 800 osób. Miasteczko brudne, domy niezadbane, nie ma zieleni, drogi piaskowe, budynek szkoły publicznej bez drzwi, okien i ławek – ponoć wszystko ukradziono ! Ludzie mówią, ze złodzieje biorą się za sufit !Mimo to widać budynek żandarmerii, brudny i zaniedbany. Jest tez merostwo, budynek szpitalny – widok nieciekawy. Ludzie mówią że czasem pojawia się lekarz. No i wreszcie zbliżamy się do misji, do Kościoła, a raczej do jednego budynku, murowanego, dość dużego, częściowo się rozwalającego. Nie ma domu misjonarskiego, oczywiście oprócz domu bożego wymagającego gruntowego remontu.
Patrząc na to wszystko wstępuje we mnie misjonarski optymizm, kiedy przed Kościołem widzę figurkę św. Tereski od Dzieciatka Jezus, ustawioną na kilku kamieniach. To ona nas Oblatów wita na swoich włościach i zaprasza do pracy misyjnej, a wiec jest już dobrze, to miejsce jest dla Misjonarzy. Przecież Oblaci są stworzeni do misji najtrudniejszych ! Kiedy widzę mrowie dzieci wychodzących z budynku, który nazwałem Kościołem, mój optymizm się potęguje. Dzieci to przecież przyszłość misji, a więc jest w kogo inwestować. Kiedy wspólnie z ojcem Adamem Szulem, naszym ekonomem prowincjalnym, weszliśmy do środka budynku, zobaczyliśmy kilka pomieszczeń, które były klasami dla dzieci. Pomieszczenie, które było z ołtarzem i tabernakulum, również było klasa szkolna. Dzieci u Pana Jezusa, nic dodać, nic ująć ! Prezbiterium od reszty Kościoła było oddzielone jakąś firanką.
Kolejne zaskoczenie, a jednocześnie wyzwanie to właśnie ta szkoła. Totalny prymityw, połowa dzieci w pomieszczeniach nie ma ławek ani biurek szkolnych, tylko piszą na półleżąco na posadzce, może to styl rzymski ? Ale oczywiście dzieci są radosne i uśmiechnięte – chodzą przecież do szkoły nie tak jak inne dzieci, których na to nie stać. Dlaczego nie stać ? Rodzice nie są w stanie zapłacić parę groszy za naukę, a do tego trzeba kupić przybory szkolne, jakieś ubranko i inne rzeczy.
Kiedy odwiedzamy kolejne klasy, zauważyłem, ze jeden nauczyciel prowadzi w tym samym czasie dwie klasy. Znowu pytanie dlaczego ? Odpowiedź jest prosta, ludzi nie stać na zatrudnienie więcej nauczycieli. Niesamowite ! Na dzień dzisiejszy szkolą ma 3 nauczycieli i jest prawie 150 dzieci, od zerówki do 4 klasy.
Od razu planujemy zrobienie ławek i stolików dla dzieci, ale oczywiście nie w tym miasteczku, tylko w Morondava. Tu na miejscu chętnych na zrobienie byłoby dużo, ale trwałość tego sprzętu na pewno byłaby ograniczona. Ale pojawiła się kolejna myśl, aby w przyszłości pomyśleć o malej szkole stolarskiej, tym bardziej, że drzewa w tym regionie jeszcze troszkę pozostało. Wszystkich drzew nie wypalono, niestety taka jest gospodarka wyniszczania lasów, aby mieć żyzną ziemie na uprawy.
Najbardziej popularnym środkiem lokomocji w tym regionie są byki zaprzęgnięte do dwukółki. Drogi są piaskowe, a wiec ten typ lokomocji ekologicznej najbardziej się sprawdza. Aby się przemieszczać od wioski do wioski, misjonarze często korzystają z tej „Toyoty” o mocy dwóch byków mechanicznych o napędzie naprawdę ekologicznym. Na razie tez nie mam środka lokomocji a wiec już się zaprawiam i robię prawo jazdy na byczym zaprzęgu. Za którym podejściem zdam, poinformuje w następnym artykule !
W Niedziele Zesłania Ducha Świętego 2016 roku biskup diecezji Morondawa Marie Fabien Raharilamboniaina (fajne nazwisko co ? ) oficjalnie ogłosił, ze Oblaci zaczną organizować nową misję od 27 listopada 2016. Do tego czasu będziemy przygotowywać potrzebne sprzęty i szukać funduszy na budowę domu misjonarskie, szkoły a następnie małego szpitala. Do tego czasu będę mieszkał w naszej misji w Morondava, którą otworzyliśmy trzy lata temu wspólnie z Prowincja Wniebowzięcia w Kanadzie. Misja jest pod wezwaniem naszego Kochanego świętego Jana Pawła II.
Zachęcam do naszego wspólnego budowania misji w Befasy. Niech to będzie gest solidarności w tym Roku Bożego Miłosierdzia z ubogimi na Madagaskarze.
- Marek Ochlak, omi
Misjonarz z Madagaskar
